کارت گرافیک RTX 3050 A در راه است؛ نسخه پنجم کارت پرفروش انویدیا این بار با پردازنده بروزتر Ada Lovelace

در حالی‌که بازار کارت‌های گرافیک همواره با حذف نسل‌های پیشین و جایگزینی سریع مدل‌های جدید شناخته می‌شود، به‌نظر می‌رسد GeForce RTX 3050 از این قاعده مستثنا است. انویدیا بی‌سروصدا در حال آماده‌سازی پنجمین نسخه از این کارت گرافیک اقتصادی محبوب است؛ نسخه‌ای که برخلاف نسل‌های قبلی، این‌بار با معماری آدا لاولیس (Ada Lovelace) و تراشه‌ی AD106 تحت نام RTX 3050 A وارد میدان خواهد شد.

جایگزینی GA107 با AD106

بنابر گزارشی که توسط Toms Hardware منتشر شده، اطلاعات اولیه درباره‌ی RTX 3050 A نخستین‌بار در سال گذشته از طریق پایگاه داده‌ی شناسه‌های PCIe فاش شد؛ جایی‌که مدلی با نام GeForce RTX 3050 A Laptop GPU شناسایی شده بود.

مدت کوتاهی بعد، انویدیا وجود این مدل را تأیید و مشخص کرد که در آن از تراشه‌ی AD106-125 استفاده می‌شود؛ تراشه‌ای که برخلاف نسخه‌های قبلی RTX 3050 که از GA106 و GA107 (وابسته به معماری آمپر) بهره می‌بردند، بر پایه‌ی معماری پیشرفته‌ی آدا لاولیس طراحی شده است.

طبق گزارش مذکور حالا نرم‌افزار GPU-Z، از مدل متفاوتی با نام RTX 3050 A پشتیبانی می‌کند. با اینکه هنوز مشخص نیست این مدل صرفاً برای محصولات قابل حمل مانند لپ‌تاپ خواهد بود یا نسخه دسکتاپ آن نیز عرضه خواهد شد، اما روند مهاجرت بی‌سروصدای این کارت از آمپر به آدا لاولیس قابل انکار نیست.

پنج نسخه از RTX 3050 طی سه سال و نیم

مدل‌های موجود از RTX 3050 تاکنون به‌شرح زیر بوده‌اند:

همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، مدل جدید RTX 3050 A، پنجمین نسخه‌ی رسمی از این کارت محسوب می‌شود. نکته جالب‌توجه آن است که این بار نه‌فقط میزان حافظه یا تعداد هسته‌ها، بلکه ماهیت معماری پردازنده‌ی گرافیکی نیز دستخوش تغییر خواهد شد.

تراشه AD106؛ قلب تپنده‌ای با ظرفیت نهفته

تراشه‌ی AD106 که پیش‌تر در کارت‌هایی چون GeForce RTX 4060 Ti  (نسخه دسکتاپ)، RTX 4070 Mobile و RTX 4070 Max-Q نیز به‌کار گرفته شده، در نسخه‌ی لپ‌تاپی RTX 3050 A نیز حضور دارد. این تراشه که با استفاده از فرآیند ساخت ۴ نانومتریTSMC  (نسخه‌ی بهینه‌شده 4N) تولید شده، نسبت به GA106 و GA107 از ابعاد کوچکتری برخوردار است. در مقابل، این تراشه دارای چگالی ترانزیستوری به‌مراتب بالاتری نیز هست که به صورت ضمنی نشان‌دهنده ارتقای عملکرد پردازشی آن نیز خواهد بود.

نسخه‌ی لپ‌تاپی این کارت از ۱٬۷۹۲ هسته‌ی CUDA برخوردار بود که کمتر از نمونه‌های قبلی سری RTX 3050 است. اما این کاهش ظاهری، در عمل با بازدهی بالاتر معماری Ada جبران می‌شود. در واقع، در بنچمارک‌های اولیه، عملکرد نسخه‌ی لپ‌تاپی RTX 3050 A تقریباً معادلRTX 3050 Ti Laptop  ارزیابی شده است.

چرا انویدیا به سراغ AD106 رفته است؟

دو تحلیل فنی درباره‌ی چرایی مهاجرت RTX 3050 به تراشه‌ی AD106 وجود دارد: در سناریو اول می‌توان گفت که احتمالاً اتمام موجودی تراشه‌های GA106 و GA107 در چرخه‌ی تولید انویدیا، شرکت را مجبور کرده تا به‌منظور انجام تعهدات خود به تولیدکنندگان لپ‌تاپ و کارت گرافیک، از تراشه‌ی جایگزین AD106 بهره گیرد.

در سناریو دوم و از منظر تجاری، احتمال دارد انویدیا در حال مصرف تراشه‌های باقی‌مانده یا دارای نقص جزئی و تقلیل‌شده AD106 باشد. با توجه به اینکه تراشه‌ی AD106 به‌صورت کامل دارای ۴٬۶۰۸ هسته‌ی CUDA است، حتی استفاده از تنها ۶۰ درصد سالم این تراشه نیز برای ساخت یک RTX 3050 اقتصادی کاملاً کافی به‌نظر می‌رسد.

این استراتژی پیش‌تر در سیاست‌های انویدیا نیز مشاهده شده بود. این شرکت بارها و در نسل‌های مختلف، از تراشه‌های قدرتمندتر به‌صورت محدودشده برای مدل‌های پایین‌رده استفاده کرده تا از دورریز تراشه‌هایی که یک بار برای آنها هزینه شده، جلوگیری شده و به نوعی بتوان از آنها درآمدی کسب کرد.

نسخه‌ی دسکتاپ RTX 3050 A در راه است؟

در حال حاضر هیچ اطلاعات رسمی درباره‌ی عرضه‌ی نسخه‌ی دسکتاپ RTX 3050 A وجود ندارد. اما اضافه‌شدن پشتیبانی آن به ابزارهایی نظیر GPU-Z این احتمال را تقویت می‌کند که انویدیا در حال آماده‌سازی این کارت برای ورود به بازار دسکتاپ باشد. آن‌چه مشخص است، انویدیا تلاش کرده با افزودن پسوند “A” این مدل را از چهار نسخه‌ی پیشین متمایز کند تا سردرگمی در شناسایی SKUها برای تولیدکنندگان، رسانه‌ها و کاربران حرفه‌ای به‌حداقل برسد.

نسخه با حافظه بیشتر از 8 گیگابایت خواهیم داشت؟

یکی از انتقادهای بزرگ و همیشگی به کارت گرافیک پرفروش RTX 3050، میزان حافظه اندک VRAM آن است که در بهترین نسخه، هیچ‌گاه از 8 گیگابایت فراتر نرفته است. حتماً تا به حال در شهر سخت‌افزار و بسیاری از وبسایت‌های دیگر خوانده‌اید که این میزان حافظه VRAM دیگر مورد پذیرش کاربران آگاه قرار ندارد و بیشتر مورد استفاده افرادی است که نمی‌خواهند به سمت گیمینگ 1080P با کیفیت بالاتر و رزولوشن بالاتر بروند.

از دید تجربی اما بعید می‌دانیم که انویدیا نسخه با VRAM بالاتر را عرضه کرده و مثلاً نسخه RTX 3050 10GB را روزگاری در بازار ببینیم. شاید تیم سبز ترجیح می‌دهد که به جای فروختن کارتی که سه سال پیش استارت عرضه آن خورده، کارت جدیدتر با ارزش افزوده بیشتر را بفروشد!

نظر شما در این مورد چیست؟ آیا نسخه دسکتاپ کارت گرافیک RTX 3050 A در راه است و می‌تواند موفق باشد؟