ماهواره چمران-۱ در مدار قرار گرفت؛ آغاز توسعه منظومه ماهواره‌ بومی؟

میکروماهواره چمران۱ ساخت شرکت صنایع الکترونیک ایران، از زیرمجموعه‌های وزارت دفاع، روز گذشته توسط ماهواره‌بر سوخت جامد قائم ۱۰۰ در مدار ۵۵۰ کیلومتری قرار گرفت. بنابر گفته مدیر گروه ماهواره صاایران، این ماهوراه کاربرد عملیاتی نداشته و با هدف اثبات فناوری و تست زیر سیستم‌ها به فضا پرتاب شده است.

به گزارش تسنیم، ماهواره چمران-۱ با ۶۰ کیلوگرم وزن و قطر حدود ۹۰ سانتی‌متری در گروه ریزماهوراره‌ها قرار می‌گیرد. بنابر اظهارات دکتر محرم غیاثوند، مدیر گروه ساخت ماهواره صنایع الکترونیک ایران، این ماهواره با همکاری پژوهشگاه هوافضا وابسته به وزارت علوم توسعه داده شده و اهداف اصلی آن تحقیقاتی و تست فناوری‌های مورد نیاز برای ماهواره‌های آینده است.

اثبات فناوری مانور مداری

به گفته غیاثوند، ماهواره‌ها بعد از قرارگیری در مدار اولیه باید با مانور مداری خود را به مدار مورد نظر برسانند که برای این کار، وجود پیشرانه‌های گاز سرد و امکان کنترل جهت و سرعت حرکت ماهواره ضروری است.

وی افزود عملکرد سیستم‌ رانشگر فضایی در این پرتاپ مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و در صورت عملکرد صحیح در ساخت ماهواره‌های آتی به‌ کار گرفته خواهد شد.

آغاز ساخت منظومه ماهواره مدار پایین مشابه استارلینک؟

امروزه همه جا صحبت از منظومه میکرو ماهواره‌های استارلینک است که حداقل از نظر اندازه و مدار، با حدود 250 کیلوگرم وزن و قرارگیری در مدار 550 کیلومتری، ماهواره چمران-۱ شباهت‌هایی با آن دارد.

به گفته دکتر غیاثوند، مطابق برنامه ۱۰ ساله فضایی، در راستای مدیریت ترافیک فضایی نیاز به ایجاد قابلیت اتصال سامانه‌های فضایی در مدار وجود دارد. اثبات فناوری‌های مربوط به این موضوع از جمله تست زیر سامانه‌های مخابراتی و تغییر ارتفاع، فاز و صفحه مداری نیز از جمله دلایل اهمیت مأموریت چمران-۱ عنوان شده است.

مدیر گروه ساخت ماهواره چمران-۱ در پایان افزود:

به‌صورت کلی، پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره چمران-1 نویدبخش اجرای مأموریت‌های فضایی متنوع در آینده نزدیک است که طی آن امکان اصلاح مدار، انتقال مداری ماهواره‌های عملیاتی، توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای و اتصال سامانه‌های فضایی در مدار در آینده‌ای نزدیک را فراهم خواهد کرد.

نیاز به ساخت ماهواره‌بر با توان بالاتر

ایجاد منظومه‌های ماهواره‌ای معمولاً با پرتاب ماهواره‌ها در تعداد بالا همراه است؛ مأموریتی که توسط ماهواره‌بر‌های سوخت مایع با ظرفیت حمل بالا انجام می‌شود. به عنوان مثال ماهواره‌بر فالکون ۹ اسپیس ایکس توان حمل تا 22،800 کیلوگرم بار تا مدار پایینی زمین (LEO) را دارد و با این مشخصات می‌تواند 58 ماهواره استارلینک نسل پنج را در مدار قرار دهد.

این در حالی است که ماهواره‌بر قائم ۱۰۰ با وجود انجام مأموریت‌های موفق، تنها توان حمل حدود ۱۰۰ کیلوگرم بار به مدار LEO را دارد و از سوی دیگر موتور اصلی این ماهواره‌بر از نوع سوخت جامد است که برای توسعه آن و رسیدن به توان بالاتر محدودیت‌هایی وجود دارد.

قوی‌ترین ماهواره‌بر سوخت مایع بومی ماهواره‌بر سیمرغ با توان حمل 800 کیلوگرم بار به مدار LEO است که پس از چند پرتاب نامؤفق سرانجام در تاریخ 8 بهمن ۱۴۰۲ توانست ۳ ماهواره را در مدار قرار دهد.

به نظر می‌رسد برای رسیدن به هدف ساخت منظومه‌های ماهواره‌ای یا قرار دادن ماهواره‌های سنگین‌تر در فضا، علاوه‌بر توسعه فناوری‌های مربوط به ماهواره، به برنامه ساخت ماهوراه‌بر‌های سوخت مایع با توان بالا نیز نیاز است.

نظر شما درباره پرتاب چمران-۱ چیست؟ فکر می‌کنید هدف ۱۰ ساله برای دستیابی به منظومه میکرو ماهواره‌ تحقق خواهد یافت؟