قربانی جدید تب هوش مصنوعی؛ قیمت حافظه‌های NAND و DRAM تا 20 درصد افزایش یافت

این روزهای از در و دیوار خبرهایی در مورد هوش مصنوعی می‌شنویم و ابزارهایی که چپ و راست معرفی می‌شوند. فارغ از اینکه چه تعداد از این سرویس‌ها واقعاً کاربردی و ماندگارند و کدامیک می‌توانند گره‌ای از کار کاربران باز کنند، تاثیر به‌سزایی روی بازار سخت‌افزار گذاشته‌اند. ظاهراً جدیدترین پیامد این تب، افزایش قیمت حافظه‌های NAND و DRAM تا 20 درصد است.

شاید بسیاری از کاربران اینطور تصور کنند که کارت گرافیک و افزایش قیمت قابل توجه آن تنها پیامد توجه بیش از حد تصور به هوش مصنوعی و نیاز به سخت‌افزارهای قدرتمندتر است. اما حقیقت این است که تقریباً همه بخش‌های دنیای سخت‌افزار (اما هر کدام به سهم خود) نیز به دلیل تقاضای بیشتر، متوجه این افزایش قیمت می‌شوند.

بنابر گزارش Toms Hardware، قیمت قراردادهای حافظه‌های NAND و DRAM در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۵ با جهشی ۱۵ تا ۲۰ درصدی همراه بوده است. این آمار که توسط DigiTimes منتشر شده، نشان‌دهنده افزایش غیرمعمول قیمت‌ها در فصل پایانی سال است و منبع خبر، علت آن را رشد زیرساخت‌های مرتبط با هوش مصنوعی و محدودیت عرضه عنوان کرده است.

DigiTimes، در بخشی از گزارش خود می‌نویسد:

کمبود عرضه موجب خریدهای فشرده از سوی ارائه‌دهندگان خدمات ابری شده و محصولات 3D NAND با ظرفیت بالا تقریباً به فروش رسیده‌اند.

این گزارش همچنین تاکید می‌کند که حافظه‌های با تراشه «3D NAND توجه ویژه مشتریان ابری را به دلیل سرعت بالاتر خواندن و ظرفیت بیشتر تراشه‌ها به خود جلب کرده است.»

هوش مصنوعی همه قواعد قیمت‌گذاری حافظه در سال 2025 را برهم زده است

نکته جالب دیگر این گزارش آن است که دیجی‌تایمز عنوان کرده که این روند با الگوی معمول سه‌ماهه چهارم که معمولاً کاهش قیمت قطعات را نشان می‌دهد، کاملاً متفاوت است.

علاوه بر این، شواهدی از محدودیت بیشتر در زنجیره تأمین دیده می‌شود. در همین زمینه TrendForce گزارش داده که شرکت SanDisk در ماه سپتامبر افزایش تقریبی ۱۰ درصدی قیمت NAND را درخواست کرده و Micron نیز موقتاً قیمت‌گذاری DRAM و NAND تولیدی خود را متوقف کرده تا تخصیص منابع خود را پس از پیش‌بینی کمبودها بازبینی کند. این شرکت همچنین به کمبود ساختاری هارد دیسک‌های Nearline اشاره کرده که شرکت‌های بزرگ ابری را وادار می‌کند برنامه‌های خود برای پیاده‌سازی QLC SSD در سال ۲۰۲۶ را سرعت بخشند.

حافظه‌های پیشرفته سامسونگ که برای عرضه در سال 2026 برنامه‌ریزی شده بودند از همین حالا به فروش رفته و مشتری جدیدی در کار نخواهد بود

از سوی دیگر، DigiTimes خبر داده که نسل بعدی V9 NAND سامسونگ برای سال ۲۰۲۶ «تقریباً به فروش رفته» و مشتریان ابری ظرفیت آن را به دلیل مزایای افزایش تراکم و کاهش هزینه از پیش رزرو کرده‌اند. با این حال، گزارشی تازه از TrendForce نشان می‌دهد عرضه V9 QLC سامسونگ به نیمه اول سال ۲۰۲۶ موکول شده است؛ این موضوع احتمالاً به این معناست که مشتریان پیش از موعد واقعی، ظرفیت خود را رزرو کرده‌اند. به هر ترتیب، واضح است که خریداران (ارائه‌دهنده) سرویس‌های ابری در حال تضمین تأمین ذخیره‌سازی خود برای آینده هستند.

در سال 2026 وضعیت بدتر هم خواهد شد

این تغییرات می‌تواند تاثیر مستقیم بر قیمت‌های مصرفی نیز داشته باشد. اگر شرکت‌های بزرگ ابری سهم بیشتری از ویفرها برای SSDهای سازمانی مصرف کنند و تولیدکنندگان DRAM اولویت خود را روی قطعات سروری و HBM بگذارند، انعطاف قیمت در بازار خرده‌فروشی کاهش می‌یابد. TrendForce هشدار داده که انواع قدیمی DRAM تحت بیشترین فشار هستند و در صورت افزایش سفارشات ابری، تخفیف‌های مرسوم زمستانی برای NVMe SSDها ممکن است کمتر از حد انتظار باشد.

یکی از نشانه‌های افزایش تقاضا و گردش مالی، رکورد جدید شرکت Phison در ماه گذشته میلادی است. این شرکت درآمدی معادل ۵.۹۳۴ میلیارد دلار تایوان با رشد ۲۳ درصد نسبت به سال گذشته گزارش کرده است. Phison موفقیت خود را به تقاضای غیرمصرفی و همکاری نزدیک‌تر با تولیدکنندگان NAND نسبت داده است؛ موضوعی که با روند محدودیت عرضه در مراکز داده همسو است.

جمع‌بندی این داده‌ها نشان می‌دهد که هوش مصنوعی ساختار ذخیره‌سازی ابری را بازنویسی کرده است. البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که طبق سنت سالانه، عرضه HDD در بازار فعلی به صورت محدود صورت می‌گیرد و تولیدکنندگان فلش نیز در سه‌ماهه پایانی سال قدرت قیمت‌گذاری بیشتری دارند.

بنابراین، در صورتی که قصد ارتقای سیستم دارید، پیشنهاد می‌شود قیمت‌های حافظه در بازار خرده‌فروشی را با دقت زیر نظر بگیرید و در صورت مشاهده فرصت مناسب، سریع اقدام کنید، چرا که این شرایط احتمالاً دوام زیادی نخواهد داشت.