باتری‌های خورشیدی خانگی چند سال عمر می‌کنند؟ نکات مهم درباره طول عمر و نگهداری

اگر شما هم کنجکاو هستید تا بفهمید باتری سیستم‌های تولید برق خورشیدی چقدر دوام می‌آورد و پس از چند سال به تعویض باتری نیاز خواهد بود، پیشنهاد می‌کنیم این گزارش جالب را از دست ندهید.

مجله pv magazine اخیراً در مقاله‌ای به طول عمر باتری‌های مورد استفاده در سیستم‌های خورشیدگی خانگی پرداخته که حاوی اطلاعات جالبی است. بنابراین می‌تواند به آنهایی کمک کند که از پنل خورشیدی در ترکیب باتری برای ذخیره کردن انرژی به منظور استفاده در ساعات تاریکی روی آورده اند. اما پیش از اینکه سراغ متوسط عمر باتری سیستم سولار برویم، نخست بیاید ببینیم اصلاً چرا باید باتری طول عمر داشته باشد و خراب یا ضعیف شود.

چرا باتری‌های سیستم خورشیدی فرسوده می‌شوند؟

اصلی‌ترین عامل کاهش ظرفیت باتری و افت توانایی آنها در نگه‌داری شارژ، چرخه‌های شارژ و تخلیه است که بر اثر استفاده از باتری به طور طبیعی رخ می‌دهد. هرچند برخی از سازندگان باتری‌ حفظ حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصد ظرفیت اولیه را در طول مدت گارانتی تضمین می‌کنند و این عدد نسبتاً خوب به نظر می‌رسد، اما به طور معمول مدت گارانتی چندان طولانی نیست.

دو عامل به‌مرور زمان به کاهش ظرفیت و شارژی باتری منجر می‌شود که بیشترین نقش را در افت شارژدهی سیستم‌های تولید برق خورشیدی ایفا می‌کنند:

• شارژ بیش از حد (Overcharge): زمانی که باتری فول شارژ باشد اما هنوز بی جهت جریان شارژ از آن عبور کند، در بلند مدت موجب فرسوده شدن آن خواهد شد.
• شارژ قطره‌ای مداوم (Trickle Charge): اگر باتری فول شارژ باشد اما سیستم شارژ همواره آن را زیر شارژ ضعیف نگه‌دارد تا همیشه فول شارژ باقی بماند، حتماً عمر باتری کاهش خواهد یافت.

علاوه بر این، نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که باتری‌های شیمیایی به مرور دچار واکنش‌های شیمیایی ناخواسته و نامطلوب می‎شوند که در نتیجه آنها، ظرفیت ذخیره شارژ کاهش می‌یابد.

افزون بر دو عامل یاد شده، دمای نگه‌داری و دمای کاری نیز تاثیر مستقیمی بر میزان عمر باتری سیستم‌های تامین برق خورشیدی دارد. دمای بالا می‌تواند باعث تخریب اجزای داخلی باتری شود و ظرفیت آن را به‌تدریج کاهش دهد. بنابراین دمای بالا، خصوصاً حین شارژ، دشمن باتری سلول خورشیدی است.

عمر مفید باتری خورشیدی؛ از ۵ تا ۱۵ سال

به اصل موضوع بازگردیم، طبق نوشته مجله یاد شده، به‌طور معمول باتری‌های بکار رفته در سیستم‌های خورشیدی خانگی بین ۵ تا ۱۵ سال عمر می‌کنند. این یعنی اگر عمر یک سیستم خورشیدی را ۲۰ تا ۳۰ سال در نظر بگیریم، احتمالاً یک یا چند بار نیاز به تعویض باتری وجود خواهد داشت و قرار نیست باتری‌های اولیه تا ابد کار کنند.

اطلاعات گارانتی هم دید نسبی نسبت به عمر مورد انتظار باتری‌های مخصوص سیستم شارژ خورشیدی ارائه می‌دهد. به‌عنوان مثال، گارانتی باتری Enphase IQ تا ۱۰ سال یا ۷۳۰۰ چرخه شارژ و تخلیه را پوشش می‌دهد. در حقیقت می‌توان گفت طول مدت گارانتی به نحوی تنظیم شده است که با اتمام آن شانس خرابی باتری بسیار بالا می‌رود.

برای درک بهتر این موضوع می‌توانید گارانتی باتری‌های خودرو در کشور خودمان را در نظر بگیرید. مدت این گارانتی‌ها به گونه‌ای انتخاب شده است که معمولاً یک سال یا 15 ماه پس از خرید را پوشش می‌دهد که شانس خرابی باتری در این مدت تا حد زیادی پایین است. اما با ورود به سال دوم استفاده، باتری وارد فاز فرسودگی شده است و در زمانی که باید گارانتی داشت، گارانتی در کار نیست.

راه‌های افزایش عمر باتری سیستم خورشیدی

با توجه به آنچه که در این نوشتار خُرد اشاره شد، باتری‌ها را در مکان‌هایی خنک، خشک و دارای تهویه مناسب نصب کنید تا عمرشان کوتاه نشود. همچنین پرهیز از دشارژ عمیق مکرر و تنظیم صحیح ولتاژ کنترلرهای شارژ، برای افزایش دوام باتری خورشیدی بسیار حیاتی است.