آیا شرکت‌های چینی به دنبال اندروید بدون گوگل هستند؟!

در ماه‌های اخیر، گمانه‌زنی‌هایی در فضای فناوری منتشر شده که حاکی از همکاری میان چند برند بزرگ چینی از جمله شیائومی، هواوی و شرکت مادر BBK برای توسعه نسخه‌ای از اندروید بدون تکیه بر خدمات گوگل است. در صورتی که این خبر صحت داشته باشد، می‌توان آن را یک تحول اساسی در صنعت گوشی‌های هوشمند دانست؛ تحولی که می‌تواند نحوه تعامل کاربران با دستگاه‌های اندرویدی را دگرگون کند.

در دنیایی که گوگل بخش جدانشدنی از تجربه اندروید و متولی اصلی توسعه آن است، خبر از تلاش شرکت‌های بزرگی مانند شیائومی، هواوی، اوپو و ویوو برای توسعه نسخه‌ای مستقل از اندروید بدون گوگل می‌تواند آغازگر انقلابی بی ‌سر و صدا در بازار گوشی‌های هوشمند باشد. به تازگی اخباری توسط یکی از منابع چینی در این زمینه منتشر شده که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

در نظر داشته باشید که اندروید روی گوشی‌های ما یک خروجی از پروژه متن باز AOSP است و سلطه اصلی گوگل بر توسعه این پروژه متن باز و مهم‌تر از آن، ارائه سرویس‌های موبایل خود تحت عنوان GMS برای نفوذ در همه گوشی‌های اندرویدی است.

پیش‌زمینه: تجربه هواوی و تولد یک اکوسیستم مستقل

تحریم‌های تجاری ایالات متحده علیه هواوی در سال ۲۰۱۹، این شرکت را وادار کرد تا مسیر استقلال نرم‌افزاری را در پیش بگیرد. محدودیت در استفاده از سرویس‌های موبایلی گوگل (GMS) سبب شد هواوی توسعه سیستم‌عامل هارمونی و خدمات موبایلی اختصاصی خود (HMS) را سرعت ببخشد.

در این راه هواوی ابتدا مجبور به خروج از اکوسیستم گوگل در مه ۲۰۱۹ شد که در نهایت این اتفاق بزرگ منجر به توفیق اجباری شرکت و طراحی و ارائه HMS به‌عنوان جایگزینی برای خدمات گوگل گردید. این شرکت در ادامه مسیر خود فروشگاه اپلیکیشن AppGallery را برای ارائه نرم‌افزارهای مخصوص سیستم‌عامل هارمونی تاسیس کرد که همزمان با انتشار Harmony OS به‌منظور کاهش وابستگی به اندروید، این شرکت را به نخسین سازنده گوشی چینی مستقل از گوگل تبدیل کرد.

با وجود دشواری‌های ابتدایی، هواوی توانسته در بازار داخلی چین (جایی که خدمات گوگل به‌طور گسترده در دسترس نیست) یک زیست‌بوم پایدار برای خود ایجاد کند.

آیا شیائومی مسیر مشابه هواوی را دنبال می‌کند؟

شیائومی به‌عنوان دومین برند بزرگ گوشی‌های اندرویدی در جهان (بعد از سامسونگ)، تاکنون بخش قابل‌توجهی از موفقیت خود را مدیون ارائه دستگاه‌هایی مقرون‌به‌صرفه با پشتیبانی کامل از خدمات گوگل بوده است. از این رو، هرگونه فاصله‌گیری از گوگل می‌تواند با ریسک‌های قابل توجهی همراه باشد.

بنابر نظر کارشناسان، با این خروج، احتمال کاهش محبوبیت در بازارهای بین‌المللی برای شیائومی وجود دارد و در کنار آن شدن دسترسی به اپلیکیشن‌های متداول در خارج از چین برای دارندگان گوشی شیائومی محدود خواهد شد. همچنین در این مسیر نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفت برای ایجاد خدمات جایگزین است که می‌تواند حتی به خطر از دست رفتن سهم بازار در سطح جهانی منجر شود.

با این حال، عرضه نسخه جدید سیستم‌عامل HyperOS 3 از سوی شیائومی، برخی کارشناسان را به این نتیجه رسانده که شرکت چینی ممکن است در حال برنامه‌ریزی برای کاهش تدریجی وابستگی به گوگل باشد.

HyperOS؛ گامی به‌سوی استقلال تدریجی

اتفاق نظر کارشناسان حوزه سیستم‌عامل همراه این است که HyperOS از همان ابتدا با اندروید خالص تفاوت‌هایی داشته و در مسیر شخصی‌سازی قرار گرفته است. چنانچه هدف شیائومی خروج نرم‌افزاری از وابستگی به گوگل باشد، سناریویی تدریجی منطقی‌ترین مسیر به نظر می‌رسد.

در این سناریو شیائومی می‌بایست در ابتدا با تمرکز بر بهبود خدمات و اپلیکیشن‌های داخلی برند خود، زمینه کاهش مرحله‌ای وابستگی به GMS را فراهم کند. در ادامه این شرکت باید تولید نسخه‌های منطقه‌ای متناسب با نیاز بازارهای مختلف را در دستور کار خود قرار داده و با ارائه مشوق‌هایی برای جذب توسعه‌دهندگان به زیست‌بوم اپلیکیشن اختصاصی خود، گام بردارد.

منطق پشت همکاری میان برندهای چینی

در صورت صحت گزارش‌ها، همکاری میان شیائومی، هواوی و برندهای زیرمجموعه BBK (اوپو، ویوو، وان‌پلاس و …) می‌تواند باعث شکل‌گیری یکی از بزرگ‌ترین اتحادهای فناوری در حوزه گوشی‌های هوشمند شود. مزایای چنین همکاری‌ای برای چینی‌ها می‌تواند بسیار قابل‌توجه باشد.

کارشناسان چینی معتقدند که از جمله این مزایا می‌توان به توزیع هزینه‌های توسعه سیستم‌عامل میان برندهای مختلف و همچنین ایجاد فروشگاه‌ اپلیکیشنی رقابتی‌تر در برابر گوگل‌پلی اشاره کرد. در کنار این موارد، قدرت چانه‌زنی در همکاری‌های جهانی در مقابل گوگل نیز افزایش یافته و در نهایت این تصمیم باعص کاهش آسیب‌پذیری در برابر محدودیت‌های تجاری بین‌المللی نیز خواهد شد.

با این حال، لازم به یادآوری است که حذف کامل خدمات گوگل در بازارهای غربی می‌تواند با نتایج منفی برای این برندها همراه باشد. اما توسعه گزینه‌ای جایگزین، به‌نوعی به‌عنوان راهکار دفاعی در برابر ریسک‌های ژئوپلیتیکی نیز قابل بررسی خواهد بود؛ شرایطی که بدون شک تاثیر عمیقی بر ارتباطات فراتر از دنیای تجارت و فناوری خواهد گذاشت.

وضعیت فعلی بازار چین و تأثیر جهانی این تغییر

بر اساس آمارهای Canalys، شیائومی در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده گوشی‌های هوشمند در چین محسوب می‌شود. پس از تیم نارنجی بازار موبایل، شرکت‌های هواوی، اوپو و ویوو به ترتیب جایگاه‌های بعدی را در اختیار دارند. باید در نظر داشته باشیم که در سه‌ماهه نخست سال 2025، این چهار برند در مجموع بیش از دو سوم گوشی‌های عرضه‌شده در بازار چین را تولید کرده‌اند.

در سطح جهانی نیز شیائومی، اوپو و ویوو در میان پنج برند برتر فروش قرار دارند. بنابراین، هرگونه تغییر راهبرد این برندها در زمینه استفاده از خدمات گوگل می‌تواند تأثیراتی جدی بر بازار جهانی بر جای بگذارد.

جمع‌بندی

در حال حاضر، شواهدی از تلاش شرکت‌های بزرگ چینی برای کاهش وابستگی به اکوسیستم گوگل وجود دارد، هرچند هیچ‌یک از آن‌ها به‌طور رسمی برنامه‌ای برای قطع کامل همکاری با گوگل اعلام نکرده‌اند.

با توجه به تجربه هواوی و زمینه‌سازی‌های صورت‌گرفته توسط شیائومی و دیگر برندها، چنین مسیری نه‌تنها محتمل، بلکه در بلندمدت قابل تحقق به نظر رسیده و اگر تحولات ژئوپلیتیکی به روند کنونی خود ادامه دهد نیز می‌تواند زودتر از تصور ما به حقیقت بپیوندد.

نظر شما در این مورد چیست؟ آیا روزی شرکت‌های چینی به دنبال اندروید بدون گوگل خواهند رفت؟