هوش مصنوعی می‌تواند به درجه خودآگاهی برسد!

این روزها با بمباران خبری از ترندی جذاب روبرو هستیم که همگان آن را هوش مصنوعی می‌نامند. فارغ از آنچه واقعاً با آن روبرو هستیم و آنچه در اخبار می‌خوانیم، برخی از صاحب‌نظران حوزه فناوری معتقدند که هوش مصنوعی می‌تواند آنقدر پیشرفت کند که به درجه خودآگاهی برسد. در ادامه با نظر دکتر دمیس حسابیس، مدیرعامل بخش DeepMind در گوگل همراه باشید که معتقد است هوش مصنوعی می‌تواند آنقدر پیشرفت‌کند که کاملاً خودآگاه شود.

یادگیری ماشین و چالش آگاه شدن

یادگیری ماشین فناوری است که به یک سیستم اجازه می‌دهد از اتفاقات پیرامون خود آموزش دیده و در برخوردهای مشابه، بداند که انجام چه رفتاری، چه نتیجه‌ای خواهد داشت. حال تصور کنید که یک سیستم پیشرفته با انبوه داده‌ها را در اختیار داریم که انبوهی از تجربیات انسان‌ها را در خود ذخیره کرده و می‌تواند عواقب تصمیمات مختلف در شرایط مختلف را برآورد کند؛ شاید آنجا باشد که به طور واقع با یک هوش مصنوعی خودآگاه روبرو شویم.

اگر سطح دانش هوش مصنوعی به انسان برسد، آگاه شدن دیگر مسئله پیچیده‌ای برای آن نخواهد بود

اگرچه پاراگراف فوق تنها نظر شخصی نگارنده این مطلب است ولی بسیاری از کارشناسان و فعالان حوزه فناوری معتقدند که یادگیری ماشین پیشرفته به یک سیستم هوش مصنوعی اجازه خواهد داد که خودآگاهی را تجربه کند. یکی از این کارشناسان دمیس حسابیس است که در مصاحبه یک ساعته خود با رسانه CBS به بیان نظراتش در مورد آینده هوش مصنوعی پرداخته است؛ نظراتی که در کمال جذاب بودن، بسیار ترسناک نیز جلوه می‌کنند.

حسابیس در بخشی از این گفتگو می‌گوید:

فلاسفه به صورت دقیق هنوز به تعریفی کامل از آگاهی نرسیده‌اند، اما اگر منظورمان خودآگاهی و این دست تعاریف باشد، من فکر می‌کنم این احتمال وجود دارد که روزی هوش مصنوعی به آن برسد.

با توجه به اینکه سال گذشته، گوگل، بلیک لموئین، (محقق مسئول هوش مصنوعی و مسئول در پروژه AI خود) را پس از اینکه ادعا کرد که مدل زبان بزرگ LaMDA این شرکت، بسیار نگران کننده بوده و می‌تواند آگاهی سطح بالایی داشته باشد، اخراج کرد، شاید این اولین اظهار نظر بزرگ از یک مسئول در شرکت گوگل باشد که معتقد است هوش مصنوعی می‌‎تواند تا چه حد پیشرفت کند.

شاید همه متخصصان حوزه AI هم می‌دانند که بالاخره روزی از راه می‌رسد که هوش مصنوعی واقعاً به درجه خودآگاهی برسد

در واقع می‌توان گفت Lemoine در این دست نظریات تنها نیست که می‌گوید مدل‌های زبانی بزرگ یا در حال به دست آوردن ویژگی‌های شناختی در اندازه انسان هستند، یا به زودی می‌توانند به آن برسند.

ماه‌ها قبل از قضیه خودآگاهی LaMDA در سال گذشته، ایلیا سوتسکور، محقق ارشد در OpenAI، به صورت رمزآلودی توییتی منتشر کرد که بخشی از آن حاوی جمله «شاید شبکه‌های عصبی بزرگ امروزی به درجه پایینی از آگاهی رسیده‌اند»، بود. در واقع این اظهار نظر نیز نشان می‌دهد که محققان این حوزه به خوبی می‌دانند که با چه پدیده‌ای روبرو هستند.

همین هفته گذشته، نیک بوستروم، محقق مشهور هوش مصنوعی آکسفورد نیز در اظهار نظری اعلام کرده بود که بسته به تعریف فرد، «این که بگوییم برخی از این دستیاران (هوش مصنوعی) احتمالاً کاندیدایی برای داشتن درجاتی از احساسات هستند، چندان بیراه نیست».

شما با یک هوش مصنوعی خودآگاه چطور کنار می‌آیید؟

در حالی که هنوز هوشیاران (؟) متعددی وجود دارند که گمان می‌کنند هوش مصنوعی یک پدیده هوشیار یا باهوش نبوده و احتمالاً هرگز نمی‌تواند به این درجه برسد، برای افرادی که در زمینه یادگیری ماشینی فعالیت می‌کنند، این نظریه به طور فزاینده‌ای در حال گسترش است که باید این پرده را درید و به همگان نشان داد که هوش مصنوعی می‌تواند واقعاً آگاه شده یا آگاه باشد.

بخش دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که اگر هوش مصنوعی دارای احساسات باشد چه می‌شود؟ شاید برخی از شما به یاد فیلم سینمایی Her افتاده باشید که به خوبی به ما نشان داد که یک هوش مصنوعی آگاه و با احساس تا چه حد می‌تواند روی افراد و پدیده‌هایی که با آن در ارتباط هستند موثر باشد. به نظر که رسیدن به این جایگاه چندان هم دور از ذهن نیست. اما آیا برای آن آماده هستیم یا اصولاً می‌توانیم آماده شویم؟ نظر شما در این مورد چیست؟